Жасыратыны жоқ, IT-саласында жұмыс істеу тұрақты жоғары жалақыға және мансаптық өсу перспективасына кепілдік береді. Рас, бәрі де бағдарламашы болғысы келмейді, бұл жағдайда айтишниктердің басқа да сұранысқа ие мамандықтарын қарастырған жөн, мысалы, өзіңізді тестілеуші ретінде байқап көріңіз. Тестілеуші ретінде жұмыс істеудің үлкен артықшылығы - жас шектеулерінің болмауы (оны 18 жастағы студент те, 50 жастағы маман да игере алады).
Bluescreen.kz АТ-порталының редакциясы ALSI компаниясының жобалар және процестерді автоматтандыру бөлімінің тестілеушісі Самат Азатаевпен сөйлесті және осы мамандықтың ерекшеліктері, сонымен қатар артықшылықтары мен кемшіліктері туралы білді.
Самат Азатаев, ALSI компаниясының жобалар және процестерді автоматтандыру бөлімінің тестілеушісі
Тестілеуші деген кім және оның жұмысы неге маңызды және қажет
Мен жеке өзімнен бастаймын. Менің «Қаржы және несие» мамандығы бойынша экономикалық білімім бар. Мектептен бастап 10-нан астам түрлі салада жұмыс істедім: көшеде кәдімгі ЖК-де кітап сатудан бастап «Қазақтелекомда» сату маманына дейін.
Бірде досым мені IT-компаниясында техникалық қолдау маманы болып жұмыс істеуге шақырды. Мен ұялы қосымшада шағымдарды, қателерді және ұсыныстарды жинау және өңдеу бойынша жұмыспен айналыстым. Жұмыс барысында мен барлық қателерді тексеріп, оларды қосымшаны әзірлеушілермен түзетуін күтуім керек болды. Нәтижесінде мен қайта тексеруді жүргіздім, осылайша тестілеушіге айналдым. Кейін маған тағы бірнеше жоба тапсырды, онда мен оларды толығымен тестілеп көрдім.
Енді тестілеушінің немен айналысатыны туралы толығырақ айтайық. Ол бағдарламашылар әзірлеген бағдарламалық жасақтаманы талдайды. Сайт, қосымша, ойын және т.б. сияқты дайын шешімнің жұмыс қабілеттілігін тексеретін мамандар бар. Өнімнің сапасын қамтамасыз ететін QA тестілеушілері (quality assurance инженерлері) бар. Олар әзірлеу процесінде soft-ты тексереді, түзетулер енгізеді және оларды бағдарламашыларға береді.
Тестулеушілер құзыреттілікке және дағдыларға байланысты әртүрлі санаттарға бөлінеді. Кейбіреулер автоматтандырылған әдістердің көмегімен жұмыс істейді, басқалары талдайды, басқалары әзірлеуші-тестілеушілердің дағдыларын біріктіреді және т.б.
Неліктен тестілеушінің жұмысы маңызды? Негізінен, кез-келген софт пайдалы, сапалы және ыңғайлы өнім болуды мақсат етеді, осылайша пайдаланушылардың қабылдауына ие болады және тек оң пікірлер алады, бұл сәйкесінше бизнес иелеріне табыс әкеледі. Біздің мамандық осы қажеттіліктерді өтеуге мүмкіндік береді.
Тестілеушілердің алдында қандай міндеттер тұр
· Жоба туралы ақпарат жинау;
·Бағдарламаны алгоритм бойынша тестілеу, софтты пайдалану кезінде болатын ықтимал әрекеттерді/жағдайларды үлгілеу;
· БЖ істен шығуына себеп болатын қателер мен жүйелік қателерді анықтау;
· Әзірлеу бөлімі түзетулер енгізе алатындай мәселелердің толық сипаттамасы;
· Түзетулер енгізілгеннен кейін қайта тестілеу жүргізу.
Егер бәрі жақсы болса, жұмыс істесе және әзірлеушілер мен басшылық қанағат болса - сіздің жұмысыңыз аяқталды, керемет! Егер болмаса, біз міндеттер шеңберіне қайта ораламыз.
Шынымды айтсам, менің жұмысымда міндеттерді орындау кезінде қиын сәттер үнемі пайда болады. Бірақ ең қиын кезең алғашқы 3-6 айда болды, өйткені Битрикс24-пен жұмыс істеу үшін көптеген базалық материалдарды зерттеу қажет болды. Тек әкімші курсын ғана мен бірнеше ай бойы жұмысыммен қатар оқыдым. Біз бір уақытта әртүрлі функционалдығы бар бірнеше ірі жобаларды жүргізіп жатқанымызды ескермей.
Мен өз жұмысымның оң нәтижесін көргенде ерекше қуаныш пайда болады, белгілі бір жобаның жабылуы, бүкіл команда (жоба менеджері, дизайнерлер, әзірлеушілер және біз, тестулеушілер) қатысатын қосымша пайдаланушылар үшін қол жетімді болатын сәт.
Тестілеушілердің мақсаты қандай
Мен БЖ-ның шағын өнімнен үлкен қолданбаға қалай дамып жатқанын көргенді және өндірістік жұмыс тізбегіне қатысқанды, өнімді іске қосқанға дейін алғашқылардың бірі болып тестілеуді ұнатамын.
Мақсат - юзер оны қаншалықты пайдаланса да, қатесіз жұмыс істейтін IT-шешімін жасауға көмектесу болып табылады. Айтпақшы, біздің мамандық психологтың кейбір дағдыларының болуын болжайды: сіз юзер сияқты ойлай білуіңіз керек, әсіресе IT-ден алыс, яғни өзіңізді оның орнында елестете білуіңіз керек. Мұнда жаңадан келген адамның көзқарасы өте пайдалы: ол көп жылдық тәжірибеге және, айталық, көзқарастың «үйреншіктігіне» байланысты профи байқамайтын «ұсақ-түйектерге» назар аударады.
Мұндай дағдыларды қалай игеруге болады
Университетте немесе басқа мамандандырылған мекемеде оқудың қажеті жоқ. Бейіндік білімді күндізгі және сырттай (онлайн), материалдары интернетте, курстарда оқып қол жеткізуге болады. Бір, бір жарым жыл - сізде тестілеушінің алғашқы кәсіби және практикалық дағдылары болады. Содан кейін сіз IT-компанияда өз күшіңізді сынап көре аласыз, онда менторлардың басшылығымен сіз тәжірибе жинап, әрі қарай дами аласыз.
Артықшылықтары:
· Мамандыққа оңай кірісу (ДК әдеттегі білімнен басқа техникалық дағдыларды қажет етпейді + жылдам, арзан оқыту);
· Фрилансер ретінде де, кеңседе де жұмыс істеуге болады;
· Жоғары жалақы (автоматты тестілеуді енгізу кезінде);
· Мансаптық өсу (project-менеджер, бизнес-сарапшы, team-lead'ке дейін өсуге болады);
· Бұл мамандық ұзақ уақыт бойы өзекті болып қала береді;
· Егер сіз бағдарламашыларға қайта даярланғыңыз келсе, сіз «нөлден» маманға қарағанда тезірек бейімделесіз және үйренесіз;
· Қызықты, беделді жұмыс - осылайша, сіз өзіңіздің қалауыңыз бойынша IT-компанияны, соның ішінде әзірлеу бағытын таңдай аласыз.
Кемшіліктері:
· Бастапқы деңгейдегі төмен жалақы (Қазақстанда әзірге барлық компаниялар жобада жеке бөлінген тестілеушінің қажеттілігін түсінбейді, бірақ қазір нарықтағы үрдіс өзгеруде);
· Жұмыстың көп бөлігі күнделікті әрекеттерді қамтиды, кез-келген зияткерлік жұмыс ұқсас сипаттамаларға ие болса да, бірсарындылық сипаты бар;
· Жұмысқа орналасу үшін жұмыс тәжірибесі болуы тиіс. Әлемдік нарықта әзірлеушілер ұқсастығы бойынша мамандарды бағалау үрдісі бар: junior, middle, senior;
· Бағдарламашылардың жалақысы жоғарылау;
· Егер сіз шетелдік жобалармен айналысқыңыз келсе, шет тілін білу міндетті болып табылады.
Тестілеушінің күні қалай басталады және аяқталады
Мен өз тәжірибеме сүйене отырып айтамын. Бөлімде таңертең Kanban бойынша жобаларды талдаудан басталады (ред. ескертпесі «Канбан» — «дәл уақытында» қағидатын іске асыруға мүмкіндік беретін өндіріс пен жабдықтауды ұйымдастыру жүйесі. «Канбан» сөзі жапон тілінде «жарнама тақтасы, маңдайша жазу» дегенді білдіреді), содан кейін міндеттер әріптестер арасында бөлінеді. Кейін жедел араласуды қажет ететін хабарламаларды талдау басталады. Содан кейін мен өткен күн үшін ғана емес, алдыңғы күн үшін де жазбалар болуы мүмкін күнделіктерді талдай бастаймын. Күні бойы тағы да көптеген ұсыныстар, талқылаулар, тапсырмалар келіп түседі, олар да бірден күнделікке жазылады және жұмыс уақытының соңына дейін орындалады. Негізінен, жұмыс күнінің соңында сіз келесі күнге жоспар құруыңыз керек, бірақ, әдетте, ол жұмыс барысында құрастырылады.
Тестілеушілер қандай қасиеттерге ие болуы керек
Soft-скиллдерден жеке өзім: шыдамдылық, зейінділік, табандылық, ұқыптылық, белгілі бір дәрежеде коммуникативтілік, жан-жақтылық және әдеттен тыс ойлауды ерекшелеймін.
Hard-скиллдер негізінен тәжірибе, сынақ және қателік арқылы келеді. Нарықта үнемі жұмыс процесін жеңілдететін жаңа бағдарламалар пайда болады, сондықтан сіз оларға бейімделе алуыңыз керек.
Тестілеушілер қанша табыс алады
Ең төменгі мөлшерлеме 150 000 тг және одан жоғары (жеке дағдыларға байланысты).
Трендтер туралы
Қазіргі уақытта әртүрлі мобилді қосымшалардың дамуы өте танымал болды, өйткені пайдаланушылар саны үстел үсті ДК басым бола бастады, осыған байланысты көптеген компаниялар интернет-дүкендердің орнына мобилді қосымшаларды әзірлеуге көшуде.
Жаңалықтарға оралу
